17.03.2023
EMİSYON PRİMLERİNE EK VERGİLENDİRME
Sayı: 2023-05
12.03.2023 tarihli ve 32130 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7440 sayılı Kanun’un 10/27 fıkrası hükmü gereğince 2022 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesine münhasır olmak üzere Kurumlar Vergisi mükelleflerine ek vergiler getirilmiştir.
2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, 5520 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile aynı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında; 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen istisna ile yurt dışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanmasına yönelik düzenleme yapılmıştır. Bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisinin ödeme süresi içinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenecektir.”
Bu kapsamda emisyon primleri de dahil edildi. Öncelikle emisyon primi hakkında kısaca bilgi vermek gerekirse;
Emisyon primleri, Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulamasında sermaye yedeği olarak kabul edilmekte ve bir bilanço hesabı olan “520-Hisse Senedi İhraç Primleri” hesabında izlenmektedir. Dolayısıyla, emisyon primleri (hisse senedi ihraç primleri), gelir hesapları ile ilişkilendirilmemekte ve gelir tablosu hesaplarına intikal ettirilmemektedir. Öte yandan, emisyon primleri kurumlar vergisi uygulamasında, kurum kazancının bir unsurudur. Halböyle olunca, emisyon primlerinin ticari bilanço kârına eklenmeksizin, doğrudan istisna olarak kurum kazancından düşülmesi kurumlar vergisi matrahının eksik hesaplanmasına yol açacaktır. Bu nedenle emisyon primlerinin, bir taraftan kanunen kabul edilmeyen gider olarak ticari bilanço kârına eklenmesi suretiyle mali kâra ulaşılması, diğer taraftan da istisnalar arasında gösterilerek kurumlar vergisi matrahından düşülmesi gerekir. (eklendiği belirtilirse bu işlemleri yapmana zaten gerek yoktur.) Çünkü Emisyon Primi 500’lü hesaplarda muhasebeleştirilmekte olup, 600’lü hesaplara intikal ettirilmemektedir. Emisyon primi kazanç istisnası, kurumlar vergisi beyannamesinin “Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler” tablosunda yer alan “Emisyon Primi Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-ç)” satırında gösterilerek kurum kazancından düşülecektir.
Ancak yapılan kanunun içeriğinde bu vergiyi ödemeden istisna edilenler içinde ayrı bir kısım mevcuttur; Bu vergi gider ve indirim olarak dikkate alınamayacak ve hiçbir vergiden mahsup edilemeyecektir.
Aşağıdaki istisnalar için bu vergi hesaplanmayacaktır:
⎯ Türkiye'de kurulu fonlar ile yatırım ortaklıklarının kazançlarına ilişkin istisna
⎯ Risturn İstisnası
⎯ Sat-kirala-geri al işlemlerinden doğan kazançlarda istisna
⎯ Kira sertifikası ihracı amacıyla her türlü varlık ve hakların satışından doğan kazançlarda istisna
⎯ Yabancı paraların ve altın hesaplarının Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına
dönüştürülmesinden elde edilen kazançlara ilişkin istisna,
Aşağıdaki indirimler için bu vergi hesaplanmayacaktır:
⎯ Sponsorluk harcamaları
⎯ Kurum kazancının %5’i ile sınırlı bağış ve yardımlar
⎯ Eğitim ve sağlık tesisleri ile dini tesislere ilişkin bağış ve yardımlar
⎯ Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar
Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî
Bağışlar:
⎯ İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış veya yardımlar
⎯ VUK 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10’unu aşmayan kısmı
⎯ korumalı işyeri indirimi
⎯ ilgili kanunları uyarınca kurum kazancından indirilebilen bağış ve yardımlar
⎯ 193 sayılı Kanunun geçici 61 inci maddesi kapsamında tevkifata tabi yatırım indirimi istisnası 10/7/2018 tarihli ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 407 nci maddesi kapsamında tanımlanan mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-ge ve tasarım merkezlerinden elde ettikleri istisnaya ve indirime konu kazançları üzerinden bu vergi hesaplanmayacaktır.
6/2/2023 tarihi itibarıyla, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş,
Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde kurumlar vergisi mükellefiyeti
bulunanlar ek vergiden muaftır.
Sonuç olarak normal uygulamamızda ilgili emisyon primlerini yıl sonlarında kurumlar vergisi beyannamesinde “Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler” hesabına atıp daha sonra beyanname üzerinde “Emisyon Primi Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-ç)” istinası olarak konu edip herhangi bir vergilendirme çıkmadan beyan ediyorduk. Bu yıl ki beyannamede “Emisyon Primi Kazancı (K.V.K. Mad. 5/1-ç)” olan kısma yazdığımız emisyon primi tutarı üzerinden %10 oranında vergilendirme olacaktır.