ELEKTRONİK DEFTER GENEL TEBLİĞİ'NDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ

Elektronik Defter Genel Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 1) Yayımlanmıştır.

Tebliğ ile; Bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olan mükellefler ve İhtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı tercih eden mükellefler elektronik defter kapsamına alınmış olduklarından dolayı yapılan değişikliklerin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. 

Bu kapsamda, belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesi gerekmektedir. Mükelleflerin elektronik defter (e-Defter) uygulamalarını kullanmaları gerekmektedir. 

Düzenlemenin detayları aşağıdaki gibidir:

Bu düzenlemeler, Elektronik Defter Genel Uygulama Tebliği’ne eklenen veya değiştirilen maddeleri içermektedir. Her bir maddeyi açıklayarak detaylandıracak olursak:

Yapılan değişiklik: 13/12/2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Defter Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nin 3.2.1 numaralı fıkrasına bent eklenmiştir. Bölümüne, ikinci paragraftan sonra gelmek üzere yeni bir paragraf eklenmiştir.

Açıklama: Bu eklemeyle birlikte, bilanço esasına göre defter tutmanın kapsamı genişletilmiş ve iki farklı grup belirlenmiştir: Zorunlu olarak bilanço esasına göre defter tutmak durumunda olan mükellefler: Bu gruptaki mükellefler, bağlı oldukları mevzuat gereği bilanço esasını uygulamak zorundadır. İhtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı tercih eden mükellefler: Bu mükellefler, yasal bir yükümlülük olmaksızın bilanço esasını tercih edenlerdir. Bu düzenleme, mükelleflerin defter tutma yöntemleriyle ilgili daha net bir anlayış sağlanmasını amaçlamaktadır. Böylelikle, bilanço esasına göre defter tutmanın hangi durumlarda zorunlu olacağı ve hangi durumlarda tercih edilebileceği belirginleşmiştir. Bu tür düzenlemeler, vergi uyumunu artırma ve işletmelerin muhasebe işlemlerini daha sistematik bir şekilde yapmalarını sağlama açısından önemlidir.

Yapılan değişiklik: Aynı Tebliğin, 3.2.4 numaralı fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

Yapılan değişiklik: Tebliğin Aynı Tebliğin 3.2.6 numaralı fıkrasına (2) numaralı bentten sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiştir. 

Açıklama: Bilanço esasına göre defter tutma uygulamasının geçerli olduğu tarih ve kapsam daha net bir şekilde belirlenmiştir. Yeni düzenlemeye göre, 1/1/2025 tarihinden itibaren bilanço esasına göre defter tutması gereken mükellefler için belirli durumlar tanımlanmıştır. Bu durumlar şunlardır:

Zorunlu Mükellefler: Bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olan mükellefler, belirtilen tarihten itibaren bu yükümlülüğü yerine getireceklerdir. İhtiyari Olarak Bilanço Esasına Geçen Mükellefler: 1/1/2025 tarihinden itibaren bilanço esasına geçmeyi tercih eden mükellefler de bu tarihten itibaren ilgili düzenlemelere tabi olacaktır.

Yeni İşe Başlayanlar ve Diğer Durumlar: Aynı tarihten itibaren yeni işe başlayan, yeniden işe başlayan, sınıf değiştiren, yeni bir mükellefiyete giren veya vergi muafiyeti kalkan mükellefler de bilanço esasına göre defter tutacaklardır. Bu durumda, mükelleflerin işe başlama, sınıf değiştirme, yeni mükellefiyete girme ve muaflıktan çıkma tarihleri dikkate alınacaktır. 

Bu düzenleme, bilanço esasına geçişin planlı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamakta ve mükelleflerin gelecekteki yükümlülüklerine dair net bir çerçeve sunmaktadır. Eklenen düzenleme, vergi uyumunu artırmayı ve muhasebe işlemlerini daha sistematik bir hale getirmeyi amaçlamaktadır.

Aynı Tebliğin 4.3.4 numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Mükellefler, her ay için oluşturdukları e-Defter ve berat dosyalarını belirli sürelerde tamamlayıp onaylayarak Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemine yüklemek zorundadırlar. Bu zorunluluğun yerine getirilme süresi, mükellefin türüne ve oluşturulan defterin dönemine göre farklılık gösterir.

Aylık e-Defter ve Berat Dosyaları İçin Zaman Çizelgesi
1.Gelir Vergisi Mükellefleri için:
* Normal aylar için: İlgili ayı takip eden dördüncü ayın 10. günü sonuna kadar.
* Hesap döneminin son ayı için: Gelir vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 10. günü sonuna kadar.
2.Diğer Mükellefler (Örneğin Kurumlar Vergisi Mükellefleri) için:
* Normal aylar için: İlgili ayı takip eden dördüncü ayın 14. günü sonuna kadar.
* Hesap döneminin son ayı için: Kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 14. günü sonuna kadar.
Bu dosyaların, e-Defter uygulamasına yüklenmesi ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından onaylanmış bir berat halinin alınması zorunludur.
Geçici Vergi Dönemi Tercihi İmkanı
Mükellefler, geçici vergi dönemlerine göre e-Defter ve berat dosyalarını aylık yerine her bir geçici vergi döneminin sonuna göre de düzenleyebilirler. Bu durumda:
•Gelir vergisi mükellefleri için ilgili geçici vergi dönemi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 10. günü sonuna kadar,
•Diğer mükellefler için ise kurum geçici vergi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 14. günü sonuna kadar e-Defter ve berat dosyalarını oluşturup onaylatmaları gerekmektedir.
Bu tercih, her hesap dönemi başında (veya hesap dönemi içinde işe başlandığında ilk ayda) e-Defter uygulaması aracılığıyla bildirilmelidir. Bu tercihin yapılmaması durumunda, aylık bazda belirlenen süreler geçerli olur.
Cezai Yaptırım ve Takip
Eğer geçici vergi dönemine göre tercih yapan mükellefler belirlenen sürelerde yükleme yapmazsa, her ay için ayrı ayrı cezai yaptırım uygulanabilir.
Özelleştirilmiş Hesap Dönemleri İçin Düzenlemeler
Özel hesap dönemine tabi mükellefler, bu düzenlemeleri kendi hesap dönemlerinin başlangıç ve bitiş tarihlerine göre uyarlayarak dikkate almalıdır.
Sonuç Tabloları
Bu hükmün sonunda, mükelleflerin yükümlülük sürelerini daha rahat takip edebilmeleri için bu bilgilerin bir tabloda özetlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Özel hesap dönemindeki mükellefler bu tabloyu kendi dönemlerine göre uyarlamalıdır.
Özetle; Bu madde ile e-Defter ve berat dosyalarının oluşturulması, onaylanması ve GİB’e yüklenmesi sürecinde izlenmesi gereken kurallar netleştirilmiştir. Her mükellef türü için farklı yükleme ve onay süreleri bulunmakta olup, ayrıca geçici vergi dönemleri bazında işlem yapılabilme imkanı sunulmuştur. Bu işlemler zamanında yapılmazsa, cezai müeyyideler her ay için ayrı ayrı uygulanabilir.

Aylık Yükleme Tercihinde Bulunulması Halinde

Geçici Vergi Dönemleri Bazında Yükleme Tercihinde Bulunulması Halinde

Dönem

Gelir Vergisi Mükellefleri

Diğer Mükellefler

Dönem

Gelir Vergisi Mükellefleri

Diğer Mükellefler

Ocak

Mayıs ayının 10. gün sonu

Mayıs ayının 14. gün sonu

Ocak-Şubat-

Mart

Haziran ayının 10. gün sonu

Haziran ayının 14. gün sonu

Şubat

Haziran ayının 10. gün sonu

Haziran ayının 14. gün sonu

Mart

Temmuz ayının 10. gün sonu

Temmuz ayının 14. gün sonu

Nisan

Ağustos ayının 10. gün sonu

Ağustos ayının 14. gün sonu

Nisan-Mayıs-

Haziran

Eylül ayının 10. gün sonu

Eylül ayının 14. gün sonu

Mayıs

Eylül ayının 10. gün sonu

Eylül ayının 14. gün sonu

Haziran

Ekim ayının 10. gün sonu

Ekim ayının 14. gün sonu

Temmuz

Kasım ayının 10. gün sonu

Kasım ayının 14. gün sonu

Temmuz-Ağustos-

Eylül

Aralık ayının 10. gün sonu

Aralık ayının 14. gün sonu

Ağustos

Aralık ayının 10. gün sonu

Aralık ayının 14. gün sonu

Eylül

Ocak ayının 10. gün sonu

Ocak ayının 14. gün sonu

Ekim

Şubat ayının 10. gün sonu

Şubat ayının 14. gün sonu

Ekim-Kasım-

Aralık

Gelir vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 10. gün sonu

Kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 14. gün sonu

Kasım

Mart ayının 10. gün sonu

Mart ayının 14. gün sonu

Aralık

Gelir vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 10. gün sonu

Kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği ayı takip eden ayın 14. gün sonu

Yapılan değişiklik: Aynı Tebliğin 6 ncı bölümünün 6.5 numaralı fıkrasının ikinci cümlesi yürürlükten kaldırılmış, aynı bölüme 6.5 numaralı fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
Uyumluluk Kontrolü: Elektronik defter ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, imzalanması/onaylanması, iletilmesi ve saklanmasına dair tüm süreçlerde; yazılım firmaları ilgili kanunlar, tebliğler ve kılavuzlarda belirtilen kurallara uymak zorundadır. Bu kurallara uyulmadığı tespit edildiğinde Vergi Usul Kanunu'nun ceza hükümleri uygulanır.
Eksikliklerin Giderilmesi İçin Süre Tanınması: İhlalde bulunan uyumlu yazılım firmalarına, eksikliklerini gidermeleri için uygun bir süre tanınmıştır. Ancak, bu süre içinde eksiklikler giderilmezse, yaptırım süreci başlar.
Uyumluluk Onayının İptali: Belirlenen süre zarfında eksiklikleri gidermeyen veya aynı takvim yılı içinde birden fazla kez eksikliği tespit edilen firmaların uyumluluk onayları iptal edilmesi kararına bağlanmıştır. Bu, yazılımın resmi olarak kullanılabilirlik statüsünü kaybetmesi anlamına gelmektedir.
Tekrar Başvuru Süreci: Uyumluluk onayı iptal edilen firmalar, iptal tarihinden itibaren en az bir yıl geçmeden yeniden uyumluluk onayı başvurusunda bulunamaz. Bu, firmaların aynı eksiklikleri tekrar etmesini önlemek için bir caydırıcı niteliği taşıyan önlem olarak konulmuştur.
Özetle: Bu düzenleme, e-Defter uygulamasında kullanılan uyumlu yazılımlar için uyumluluk kriterlerini sıkılaştırmakta ve bu kurallara aykırı davranan yazılım firmalarına çeşitli yaptırımlar getirmektedir. Firmalara eksikliklerini düzeltmeleri için süre tanınırken, düzeltme yapılmaması veya tekrar eden ihlaller durumunda yazılım onayının iptali ve yeniden başvuru için bir yıl bekleme zorunluluğu gibi cezai tedbirler uygulanmaktadır.
Aynı Tebliğin 7.8 numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Elektronik Defter ve İlgili Belgeler: Elektronik ortamda oluşturulan, kaydedilen, imzalanan/onaylanan, muhafaza edilen, saklanan ve gerektiğinde ibraz edilen defterler ve muhasebe fişleri ile berat dosyalarına ilişkin kurallar bu madde kapsamında yer alır. Bu belgeler, muhasebe süreçlerinin dijital ortamda yürütülmesini sağlayan temel belgelerdir.
Standartlar ve Teknik Kılavuzlar: Bu belgelerin nasıl oluşturulacağı, saklanacağı, imzalanacağı ve ibraz edileceği konusunda belirli standartlar ve teknik çerçeve dahilinde uygulanması gerekmektedir. Bu standartlar, işlemlerin güvenli ve yasalara uygun bir şekilde yürütülmesi için kritik öneme sahiptir.

Duyuru Platformu: edefter.gov.tr
Elektronik defter uygulamasına dair tüm bu teknik detaylar, standartlar ve kılavuzlar edefter.gov.tr adresinde duyurulacaktır. Mükellefler ve yazılım firmaları, güncel gereksinim ve kurallara bu web sitesi üzerinden erişebilir.

Özetle: Bu madde, e-Defter ve ona bağlı muhasebe belgelerinin yasal süreçleri ve teknik gereksinimlerinin duyurulacağı yer olarak edefter.gov.tr adresini işaret etmektedir. Elektronik belgelerle ilgili tüm güncellemeler, standartlar ve teknik detaylar bu sitede yayımlanır ve bu siteyi takip ederek yasal düzenlemelere uyum sağlamaları gerekmektedir.

Bu Tebliğin;
a) 1 inci, 2 nci ve 3 üncü maddeleri 1/1/2025 tarihinde,
b) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.

Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. 

Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.